Hallux valgus / hamertenen / metatarsalgie / hallux rigidus / morton neurinoma / quintus varus: bunionette
Hallux valgus is een scheefstand van de grote teen, met knobbel of “ bunion” vorming aan de binnenzijde van de voet welke reeds kan ontstaan op adolescente leeftijd, progressief toenemen, ook door het dragen van niet aangepast schoeisel, en pijnlijk wordt door druk van de schoen op de knobbel met soms een ontsteking van de onderhuidse bursa als gevolg.
De diagnose wordt gesteld door klinisch onderzoek en aangevuld met staande radiografies onder belasting, om de graad van afwijking te bepalen.
De behandeling bestaat in de eerste plaats in het dragen van een schoen met een brede “ teendoos” in zacht materiaal zonder hak , eventueel met een maatsteunzool.
Bij onvoldoende resultaat kan een heelkundige correctie aangewezen zijn. Deze zal bestaan in een correctie van de stand van de botjes van de “ eerste straal “door gerichte zaagsneden te maken ( chevron-, scarf,- maestro- en/of Akin osteotomie) en na verplaatsing de botjes te fixeren met schroefjes en krammetjes, aangevuld met een plastie van de gewrichtskapsel.
De operatie wordt uitgevoerd onder algemene narcose of locoregionale anesthesie door prik in de dij of een combinatie, in daghospitaal of met 1 nacht opname.
Postoperatief:
Vanaf de dag na de ingreep kan men steunen op een voorvoet ontlastende schoen, gedurende een 6 tal weken, waarna opnieuw normaal schoeisel kan worden gedragen. Zwelling en stramheid zijn meestal verdwenen na 3 tot 6 maanden.
Hamertenen
Hamertenen kunnen ontstaan met of zonder hallux valgus, vertonen een overdreven extentiestand van het basisgewrichtje van de teen en een al of,niet gefixeerde plooistand van het midden gewrichtje van de teen en worden pijnlijk door druk van de schoen op de teen, waardoor een drukpijnlijke eelt ontstaat.
De behandeling bestaat in de eerste plaats in het dragen van een aangepaste schoen met brede “ teendoos” in zacht materiaal en een maatsteunzool, eventueel aangevuld met silicone spacers of teenkousjes.
In geval van onvoldoende resultaat is heelkundige correctie aangewezen met een plastie of vastzetten in gecorrigeerde stand ( arthrodese) van het midden- en/of eindgewrichtje van de teen. Deze wordt gefixeerd met een metalen pin ( Kirshnerpin) welke aan de tip van de teen naar buiten komt en een 6 tal weken aanwezig blijft, waarna ze verwijderd wordt. Samengaand wordt dikwijls een verlenging van de strekpees van de teen uitgevoerd.
De operatie wordt meestal uitgevoerd tesamen met een correctie van de grote teen onder algemene narcose of locoregionale anesthesie door prik in de dij of een combinatie in daghospitaal of met 1 nacht opname. Een correctie van enkel één of twee hamertenen kan uitgevoerd worden onder locale anesthesie in daghospitaal.
Postoperatief:
Vanaf de dag na de ingreep kan men stappen in een open schoen of sandaal gedurende een 6 tal weken. Na 6 weken wordt de pin verwijderd.
Hallux rigidus
Hallux rigidus ontstaat door kraakbeenslijtage ( artrose) van het basisgewricht van de grote teen met stijfheid en pijn van dit gewricht bij bewegen en stappen als gevolg. Dikwijls vormen zich ook aan de bovenzijde van het gewricht papegaaibekken, met pijnlijk overliggende huid door druk van de schoen.
De diagnose wordt gesteld op radiografies.
De behandeling bestaat in het dragen van een schoen met stijve of eventueel ronde zool en een maatsteunzool, eventueel aangevuld met een inspuiting in het gewricht.
Bij onvoldoende resultaat is heelkundige behandeling aangewezen. Afhankelijk van het stadium van artrose zal deze bestaan in het verwijderen van de papegaaibekken (cheilectomie) eventueel in combinatie met een corrigerende zaagsnede (Möberg osteotomie) van het basiskootje van de grote teen of een vastzetten ( arthrodese) van het basisgewricht van de grote teen in functionele stand.
Postoperatief:
Vanaf de dag na de ingreep kan men stappen op een voorvoet ontlastende schoen gedurende 3 tot 6 weken ( afhankelijk van de uitgevoerde ingreep), waarna terug normaal schoeisel kan worden gedragen. Zwelling en/of stramheid zijn meestal verdwenen na 3 tot 6 maanden.
Prothesen voor het basisgewricht worden slechts zelden gebruikt gezien de minder goede resultaten op middellange termijn.
Metatarsalgie
Metatarsalgie is pijn bij belasting onder de voorvoet, eventueel gepaard met drukpijnlijke eeltvorming, al of niet samengaand met een hallux valgus of hamertenen, als gevolg van een doorzakking van het voorste voetgewelf.
De behandeling bestaat in het dragen van een maatsteunzool met ingewerkt voorvoetpad om de druk op de middenvoetbeentjes te verminderen.
Bij onvoldoende resultaat is heelkundige behandeling aangewezen. Deze zal bestaan in een correctie van de stand van de middenvoet beentjes door zaagsneden te maken ( Weill-osteotomie) en na verplaatsing de botjes te fixeren met een schroef. In geval van eventuele laksiteit van het basisgewrichtje van de teen door inscheuring van de kapsel, zal een herstel van de gewrichtskapsel en/of transfer van de buigpees van de teen uitgevoerd worden.
Postoperatief:
Vanaf de dag na de ingreep kan men stappen met een voorvoet ontlastende schoen gedurende 6 weken, waarna terug normaal schoeisel kan worden gedragen. Stramheid en zwelling zijn meestal verdwenen na 3 tot 6 maanden.
Morton neurinoma
Een Morton neurinoma is een locale zwelling van een gevoelszenuw van de tenen, gelocaliseerd tussen de middenvoet beentjes, ( meestal tussen 3 en 4) , als gevolg van klemming van de zenuw bij een doorzakking van het voorste voetgewelf of chronische locale irritatie.
De diagnose wordt gesteld door klinisch onderzoek, eventueel aangevuld met echografie en/of NMR.
De behandeling bestaat in het dragen van een maatsteunzool met ingewerkte voorvoet pad en een infiltratie rond de zenuw, welke kan herhaald worden.
Bij onvoldoende resultaat is heelkundig vrijmaken van de betreffende zenuw of meestal resectie van het neurinoma aangewezen.
De ingreep wordt uitgevoerd onder algemene verdoving in daghospitaal.
Postoperatief:
De dag na de ingreep kan men stappen op een voorvoet ontlastende schoen gedurende een 3 tal weken.
Een blijvend gevolg van de ingreep is een weinig storend verminderd gevoel in de betreffende tenen.
Quintus varus en bunionette
Een bunionette is een knobbel aan de buitenzijde van de voet door scheefstand van de kleine teen ( quintus varus), welke pijnlijk wordt door druk van de schoen.
De behandeling bestaat in het dragen van een aangepaste schoen met brede “ teendoos” in zacht materiaal en eventueel een maatsteunzool.
Bij onvoldoende resultaat is een heelkundige correctie van de scheefstand van de kleine teen aangewezen door gerichte zaagsneden te maken van de botjes van de “ 5e straal” en na verplaatsing te fixeren met een pin of schroef.
Postoperatief:
De dag na de ingreep kan men stappen met een voorvoet ontlastende schoen gedurende 4 tot 6 weken, waarna opnieuw normaal schoeisel kan worden gedragen.